Før du les dette innlegget kan det vere lurt å sjå over min tidlegare gjennomgang av saka:

• Normalt?
• Ordføraren dreg ein Trump

I siste kommunestyremøte valde ein å lukka møtet for ei sak. Sogn Avis har fått tre frå kvar side av saka til å uttale seg anonymt om møtet. Eg tek nokre sitat og utdrag før eg går vidare:

Orienteringa starta med bekymringsmeldinga om rus. Her var det påstandar frå ordføraren om at kommunedirektøren hadde brote teieplikta, utan at det vart lagt fram dokumentasjon. Så kom påstand om manglande oppmøte av kommunedirektøren i måndagsmøta. Deretter kjem den grovaste påstanden, i mine auge, som indirekte kallar andre ordførarar løgnarar:

Ordføraren påstar at kommunedirektøren vart fjerna frå Kommunalt oppgåvefellesskap på grunn av manglande leveransar, som skil seg frå den offisielle versjonen. Valet vart då avdramatisert av alle involverte partar, inkludert av Stig Ove Ølmheim sjølv. Den gongen kalla han det «ei naturleg rullering».

Eg veit ikkje kva som er verst å lyge til eige kommunestyre eller å kalle sine ordførarkollegaer (Roy Egil Stadheim, Audun Mo, Christian Sønstlien, Andreas Wollnick Wiese og Kjell Bøe Bjørgum) i Sognarådet for løgnarar samt sjølv vere med å bygge opp under løgna.

Deretter kom det påstandar frå ordføraren om fleire som hadde teke kontakt og var misnøgde.

Ifølgje ordføraren skal det vera snakk om «fleire enn ti, men færre enn femti» som har kome til han med ulike bekymringar. Fleire av desse skal ha møtt opp på døra heime hjå han.

Ordføraren dokumenterer igjen ikkje påstandane sine:

I hovudsak handla det om at han var blitt kontakta av tilsette i Sogndal kommune som var misnøgde med jobbane sine. Det var det. Ikkje kven, ikkje kva, ikkje kvar dei jobbar, eller noko. Då vart me samde om at det finst eit tillitsvaldapparat og ei verneteneste som må ta seg av slike ting.

Eg har vore lenge i arbeidslivet og har erfaring frå at konfliktar eller problem blir løyst mellom anna via tillitsvalde. Med 1300 tilsette vil det alltid vere nokre som er misnøgde og urolege. 13 stykker utgjer 1% av dei tilsette om ein ser på tala til ordføraren. Eg understrekar at det er påstandar som ikkje vert underbygde.

Ordføraren engasjerte før jul advokat Elden og varsla at det ville kome eit varsel på kommunedirektøren. Varslet har ingen sett snurten av:

– Me hadde forventa oss noko heilt anna enn det som kom, noko stort og dramatisk som hadde skjedd. Kanskje at han endeleg skulle koma med det varselet som Elden har trua med. Det vart elles etterlyst, men det ville ikkje ordføraren seia noko om.

Kommunedirektøren vert skulda for hersketeknikkar og fryktkultur, men veldig lite konkret:

Sogn Avis sin artikkel frå formannskapsmøtet tidlegare i veka viser problema i toppleiinga (politisk og administrativt) i Sogndal kommune:

Frode Bøthun (KrF) er skuffa over at den hjelpande handa kommunestyret har strekt ut, ikkje vert teken imot.

– Nokon må seia det. Det som skjer no er at det blir tvinga fram mistillitsforslag mot kommunedirektøren, sa Bøthun.

Artikkelen syner at ordføraren saboterer sitt eige framlegg til løysing på saka:

Ordførar Stig Ove Ølmheim (Ap) sa at han òg hadde tru på vedtaket i desember, men at han ikkje opplevde at kommunedirektøren set kommunen fremst.

Gunnhild Bøyum lurte på kva som har endra seg sidan 20. desember, då kommunestyret vedtok å søka hjelp hjå KS.

– Kva hendingar har vore sidan då, som gjer at ordføraren plutseleg har snudd heilt om, spurte Gunnhild Bøyum.

– Det kjem eg til å gjera greie for til kommunestyret i dag. Då vil formannskapsmedlemmane få vita det òg, sa Ølmheim.

I påfølgjande kommunestyremøte kom det ikkje fram noko som underbygger påstandane frå ordføraren i formannskapsmøtet. Kommunedirektøren har mi fulle medkjensle når han seier følgjande:

– Eg tykkjer det er forunderleg å sitja her og bli skulda for både usanningar og anna, utan at det har blitt framlagt eit einaste døme for meg personleg. Det synst eg er dårleg personalbehandling, sa Skinlo.

Slik eg ser det kan ein spore alt kaoset tilbake til ordføraren si eiga offentleggjering av rusmeldinga i slutten av februar 2024. Ordføraren gjer og har gjort sitt beste med å servere påstandar på løpande band i håp om at kommunestyret tek «agnet» og kastar kommunedirektøren. Opplegget er å kaste spagetti på veggen for å sjå kva som festar seg. Det er mogleg ordføraren ikkje har oppfatta alvoret når det har gått så langt at kommunestyret no pålegg ordføraren å prøve forsoning.

La oss til slutt ta ein runde på dokumentert hersketeknikk. Ordføraren tek opp i skjul samtalar med kommunedirektøren, varaordførar og opposisjonsleiar. Alle som har kontakt med ordføraren må vekte sine ord og formuleringar på gullvekt. Ein må legge til grunn at ein kan bli tolka i verste meining, brukt av ordføraren i pressa eller til å fremme si sak (på alle områder). Fortrulege samtalar med ordføraren kan ein ikkje forvente. Ein må ta høgde for «å bli kasta under bussen» av ordføraren. Eg veit ikkje om verre type hersketeknikk og trussel mot eit godt samarbeid.

Mi vurdering er at ordføraren ikkje er offeret i saka. Han har aldri vore eit offer. Det er han som skapar og har skapt all støy og let det gå ut over alle andre. Det får meg til å tenkje på eit omgrep som ofte har blitt nemnt om ein politisk verdsleiar vi må leve med dei neste fire åra.

Ordføraren er den øverste folkevalgte tillitspersonen i ein kommune. Store norske leksikon seier mellom anna dette om ordførarrolla:

Ordførere vil gjerne søke å representere alle innbyggere i kommunen og fungere som brobyggere, uten selv å fronte kontroversielle politiske saker.

Mi oppfatning er at noverande ordførar ikkje har evner til å ivareta rolla. Eg oppmodar difor ordføraren til å tre til side og la andre ta over.

Tenkte eg skulle gjere meg meir kjent med definisjonen og kva dette inneber. Slo opp i Store Norske Leksikon på nettet og fann dette avsnittet:

…En narsissistisk personlighetsforstyrrelse kan forårsake problemer på mange områder i livet, som forhold, relasjoner, arbeid, og skolegang. Selv om personer med denne lidelsen tilsynelatende kan ha ekstrem selvtillit, er det ikke uvanlig at mange er usikre på sin egen verdi og blir lett opprørt av den minste kritikk. Med begrepet narsissistisk raseri menes det et sterkt og ofte ukontrollert sinne som kan bryte frem når en person føler at vedkommendes selvbilde og selvoppfatning trues eller skades. Med narsissistiske krenkelser siktes det til de hendelser, ord eller utsagn som personen opplever som krenkende for selvfølelsen, og som dermed utløser et narsissistisk raseri…

Får sjå kva som vert sagt om narsisistisk personlighetsforstyrrelse i Store Norske Leksikon:

Narsissistisk personlighetsforstyrrelse kjennetegnes av stort behov for oppmerksomhet og beundring, overdreven oppfatning av egen betydning, arroganse, utnyttelse av andre og lite empati.

Hmmm!

Eg gjekk gjennom alt media har skrive og kommenterte det under innlegget «Normalt?» i midten av desember 2024. Under siste kommunestyremøte 20. desember vart det gjort eit einstemmig vedtak av kommunestyre på å engasjere konsulentar frå KS for å løyse konflikten. Legg merke til at det var ordførar Stig Ove Ølmheim som kom med framlegget til å engasjere KS, referert i Sogn Avis 19. desember:

Sogndal kommunestyre gjev formannskapet fullmakt til å følgje opp situasjonen i kommunen.

Kommunestyret ber formannskapet omgåande å hente inn ekstern bistand frå KS. Som del av arbeidet skal ein mellom anna undersøkje og foreslå forbetringstiltakfor:

• Samarbeidet mellom dei folkevalde og i dei folkevalde organa.
• Samarbeidet mellom ordførar, varaordførar, andre folkevalde og kommunedirektøren som øvste leiar av administrasjonen.

Det skal leggjast fram ei tilråding med aktuelle tiltak for å betre tilhøva mellom aktørane og samhandlinga dei i mellom. Kontrollutvalet kan på eige initiativ starte eigen undersøking av saka. Kommunestyret er mottakar av resultatet av arbeidet.

Det er vorte gjort ein del arbeid i januar av KS, men sentrale tiltak som KS Konsulent hadde sett føre seg og skisserer i notatet, blir ikkje tilrådd gjennomført no. Ordføraren viser knapt/inga interesse til å bidra. Standpunktet til ordføraren er ikkje endra i det heile:

Til slutt i skrivet forklarer KSK: «På grunnlag av det han (Ølmheim, journ.merk.) skildrar som total mangel på tillit frå ordførar til kommunedirektør, så meiner han at dette vil ha lite for seg. Ordførar grunngjev dette med erfaringane han har gjort seg og han reknar tilliten som varig øydelagt.»

Ordføraren er ikkje vaksen nok om eit varsel, uavhengig av sanning, vippar han heilt av pinnen. Eg har notert meg nokre fellestrekk med det som skjer på verdsarenaen. Som med Trump:

• vil han ha sparka dei/den som han meinar er mot han,
• spelar alt seg ut i media.

Dette er ikkje greitt, ordførar! I stadenfor å vise evne til å gå vidare, står du fast i di eiga hengemyr! Ver ein anna person enn Trump! Å vere hemngjerrig kler ingen.

Tidas store sosiale medier gir opp faktasjekking og overlet oppgåva til fellesskapet. Detta skal bli morosamt etterkvart som ordinære brukarar gir opp plattformene. X/Twitter har opplevd ei flukt av brukarar. Sidan Facebook går i same retning, vil eg tru at etterkvart som sofakverrulantane og -konspiratorikarane får frie tøyler vil Facebook oppleve det same. Tenk om Joseph Goebells hadde hatt slike verktøy for 100 år sidan.

La meg ta noko så enkelt som at ein person hevdar at ein yard er ein meter på desse plattformene. Det korrekte, eller fakta, er at ein yard er tre fot som i meter er 0,9144 meter eller 91,44 cm. Nokon etterrettlege medlemmer av plattformen rettar på feilen og den blir gjenstand for avstemming blant brukarane. Den som har hevda feil har eit stort, lojalt fellesskap som stemmer på at, ja, ein yard er ein meter. Ergo blir «alternativt fakta» ståande att som fakta.

Eg gler meg til kunstig intelligens blir trena på «alternative fakta». Skit inn er skit ut heiter det, konsekvensane kan bli utfordrande.

Observasjonar og tankar frå meg som tilskodar til drama i Sogndal kommune. Du kan gå til Sogn Avis, Firda og NRK og søke på namnet til ordføraren for å få opp ei kronologisk liste med saker som relaterer seg meir eller mindre til historia.

April 2024 – Stridsøks gravlagt

La oss først jobbe oss bak til slutten av april 2024. På dette tidspunktet virka det som om stridsøksa mellom ordføraren, varaordføraren og kommunedirektøren vart gravlagt: Adresserte «elefanten i rommet»: – Me set strek over det som har vore

Ølmheim kunne vidare fortelja at i forkant av formannskapet hadde han Skinlo og Bøyum hatt eit nytt møte.

– Det var òg veldig fint. Der snakka me om at me set strek over det som har vore, både det eine og det andre som har skjedd dei siste månadene, og me ser framover til beste for Sogndal kommune.

Etter dette vart det stilt over sommaren og utover hausten. Det kom ei lita sak 1.11.24 i Sogn Avis som tyda på at ting var på normalen: Ølmheim om kjemien med Skinlo: – Nokon vil framstilla det verre enn det er

Ølmheim hadde følgjande svar:

– Eg tykkjer det er grei samhandling mellom ordføraren og administrasjonen.

Desember 2023 – Varsel

Vi må gå lenger tilbake i tid. På slutten av 2023 kom det eit varsel til kommunedirektøren om at ordføraren skulle ha eit rusproblem. Varslet vart handtert internt. Eg trur ingen, eller svært få, ville visst om ikkje ordføraren sjølv, på skotårsdagen 29.2.24, stod fram med saka i Firda og seinare Sogn Avis:

• Firda: Emne: Rus
• Sogn Avis: Emne:Rus

Har inga erfaring med varsel og handtering, men det var ikkje noko vesentleg eg reagerte på. Alt virka handtert greitt for meg. Tidlegare advokat og ekspert på kommunal- og forvaltingsrett har Roald Hopsnes har vurdert handsaminga og konkludert med:

– Kva synst du om den måten å gjera det på?

– Eg reagerer ikkje på det. Viss han hadde sprunge rundt på kommunehuset og snakka høgt om det, så hadde det vore noko heilt anna. Men får han ei bekymringsmelding er det nettopp det han skal gjera: han skal ta det opp med den det gjeld. At han informerer om hjelpetilbodet som finst, tenkjer eg er heilt naturleg. Det betyr ikkje at han meiner det er sikkert at ordføraren har eit problem.

Eg har forståing for at slike varsel, utan å ta stilling til innhaldet, kan oppfattast sårande og krevjande for den varslet gjeld. Vi er alle ulike og vil takla noko slikt forskjellig.

Desember 2024 – Full fyr

24.11.24 kom innlegget: Ei øydeleggjande bekymringsmelding av Georg Arnestad. Innlegget vart følgt av eit par artiklar den 27.11.24 frå tidlegare arbeidsgivar og leiar til ordføraren:

• Etter det me veit, vart det ikkje diskutert rus eller Stig Ove i det møtet
• Ut mot rykta: – Belastande og urettferdig

Etter dette trudde eg det var siste blaffet i saka. Stridsøksene vart gravlagde i april og ting var bra no. Roa ville senke seg igjen, men eg tok grundig feil.

Lunta brann og 7.12.24 kom følgjande sak i Sogn Avis: Bak døra høyrde ordføraren at det var han dei prata om. Då skrudde han på opptaket. Eg las saka og vart overraska over bruken av skjult opptak av ordføraren, og ikkje minst framferda og tonen i samtalen. Ordføraren er overtydd om at det hadde vore eit møte mellom tidlegare leiar til ordføraren, kommunedirektøren og politikarkollegaen på Campus. Ordføraren gir ikkje politikarkollegaen høve til å sjekke kalendaren sin sidan han ikkje hugsar noko slikt møte. Vil du ha fram fakta, kan ein ikkje la kjenslene styre seg. Her er eit utsnitt av samtale, det i utheva skrift er ordføraren som snakkar:

– I vinter var det eit møte mellom Odd, Skinlo og deg på Campus. Kva var det faglege innhaldet i det møtet?

– Nei, det kan eg ikkje hugse. På Campus?

– Du kan ikkje hugse? Det er lurt å ikkje lyge.

– Når var det i så fall?

– Det må du vite sjølv. Har du hatt eit møte med Jon Håkon Odd og Skinlo i vinter som var?

Menes tek ein tenkjepause.

– Nei, eg kjem ikkje på at eg har vore i noko møte med dei.

– Du har ikkje møtt dei på Campus?

– Nei, eg trur eg ikkje eg har snakka med han Jon Håkon på lenge. I alle fall ikkje i møtesamanheng.

– Du har ikkje møtt han på Campus? Eg trur du veit det sjølv.

– Nei, det var i alle fall ikkje eit møte. Eg kan ikkje hugse det.

– Skinlo då, har du møtt han? Då lurer eg på det faglege innhaldet.

– Viss du har ein dato, kan eg sjekke i kalenderen min.

– Eg trur ikkje du har så dårleg minne. Det er ikkje lurt å lyge, for då lyg du deg inn i noko.

– Kva er dette for noko? Eg har ikkje vore med i eit eige møte med dei to.

For første gong i samtalen kan vi høyre ein gryande irritasjon i stemma til Menes.

De får lese resten sjølve, inkludert etterspelet som inkluderer meir skjulte opptak. Det er heilt klart at vi er tilbake til det verkande såret – varslet i desember 2023. Ordførar har ikkje lagt det bak seg. Møtet ordføraren meinte hardnakka hadde funne stad, har ikkje funne stad:

Kommunedirektøren tykkjer det er vanskeleg å kommentere saka. Samstundes er det nokre faktaopplysingar han tykkjer er viktige å få fram.

– Det har aldri funne stad noko møte eller samtale mellom Arnstein Menes, Jon Håkon Odd og underteikna i denne perioden…

Eg reagerer kraftig på ordføraren si framferd. Bruken av skjult opptak er for meg eit grovt tillitsbrot. Aggressiviteten i framferda overfor andre, referert i artikkelen, er heller ikkje noko som er ein leiar verdig. Ordføraren kan kjenne seg såra, men ein kan IKKJE la seg styre av kjensler og antakingar. Å gå hardt ut på faktafeil vinn aldri tillit. Eg minner om at ordføraren er den øverste folkevalgte tillitspersonen i ein kommune. Store norske leksikon seier mellom anna dette om ordførarrolla:

Ordførere vil gjerne søke å representere alle innbyggere i kommunen og fungere som brobyggere, uten selv å fronte kontroversielle politiske saker.

11.12.24 skrur det seg til meir: Politisk bråk i Sogndal blir advokatmat. Ordføraren engasjerer advokat John Cristian Elden som vil levere eit varsel mot Sogndal kommune på vegne av ordføraren. Påstanden er at ordføraren har blitt motarbeidd i kommuneadministrasjonen. Like etter bryt Sogndal Høgre samarbeidet med Arbeidarpartiet.

Det er vanskeleg å forstå korleis ting har endra seg sidan perioden april til tidleg november 2024. Kor mykje lit kan vi gi uttalingane til ordføraren i denne perioden? I beste fall er dei eit forsøk på å dekke over realitetane i håp om at sår vil gå over. I verste fall har ordføraren gjort som han hevdar andre gjer, lyge. I staden for å framstå som ein brobyggjar virkar det som ordføraren meiner at alt og alle er etter han.

I artikkel den 12.12.24: Hadde han sett seg sjølv utanfrå, trur eg han hadde forstått at dette ikkje er normal åtferd har tidlegare advokat og ekspert på kommunal- og forvaltingsrett Roald Hopsnes uttala seg. Overskrifta er rimeleg grei, eg stiller meg bak ho. Dette er ikkje normal framferd.

De som ikke husker fortiden, er dømt til å gjenta den.
George Santayana

For 10 år sidan, ei flott, varm veke i september reiste eg til Polen og Tyskland. Her gjekk eg i restane av det som er og var Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück og Sachsenhausen. I tillegg besøkte eg Stasi-fengselet i Berlin.

Før reisa hadde eg lese fleire bøker og sett dokumentarar om forløpet og sjølve krigen. Eg dekka begge sider, både dei som kjempa mot og lei under regimet samt dei som kjempa for regimet. Eg ville prøve å forstå korleis det kunne skje og kva som låg bak mellom anna ideoleogien om at ei menneskerase var å foretrekke.

Om du skal gjere ei reise i løpet av livet, skal du ta turen til Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück og Sachsenhausen. Du kan sjå mykje på TV, men det er noko heilt anna å gå rundt på områda og i bygningane der dei grusomme handlinga skjedde. Utstillingar av t.d. reisegods, klede og hår gjer inntrykk. Å spasere rundt på området og i bygga for å få eit inntrykk over korleis dei mindreverdige vart handsama tek pusten frå deg. Å stå ved jernbana der folk blei transporterte inn i kvegvogner, sortert i dei som kunne arbeida og dei som måtte rett i «dusjen»/gasskammeret er garantert å gi det frysningar ned ryggen. Vi må heller ikkje gløyme dei grusomme forsøka Joseph Mengele i Auschwitz-Birkenau.

Oppspelet til denne perioden var at den økonomiske tilstanden i Tyskland var elendig etter oppgjeret etter første verdskrig. Prisstigninga var skyhøg, folk såg etter ein sterk leiar. Etter eit mislukka statskupp, valde Hitler å gå fram på demokratisk vis. Partiet auka oppslutning og med overtalinga si makt og hjelp av rike støttespelarar, greidde han å navigere seg i posisjon og få fullmakter der han, som Rikskansler, kunne styre eineveldig. Dei som ikkje fall inn bak han, vart henretta slik som under de lange knivers natt. Nokon måtte naturlegvis få skulda for alt det som var gale. Den gongen var det jødane, men heller ikkje andre «mindreverdige» vart skåna.

To år etter reisa skjedde det noko over dammen som fekk uroa eg følte der nede til å vakne igjen. Over dei neste 4 åra vart ho ikkje mindre. 6. januar 2021 med storminga av kongressen var totalt uventa, eit dårleg organisert forsøk på eit statskupp. Historia gjentek seg.

Eg trudde det var det siste vi såg til denne personen. Han ville aldri kome i posisjon att. Å, kor feil eg kunne ta. Partiet han representerer hadde i løpet av dei 4 åra vorte nikkedokker bak han. Ingen av riskrettsakene fekk konsekvensar. Historia gjentek seg.

I dag, ved hjelp av rike støttespelarar og misnøye med prisstigning, innvandring og folk som ikkje fell inn under ordinære rammer, har han blitt president igjen. Støttespelarar har laga til Prosjekt 2025, eit kart over kva ein kan forvente seg. Eg kan dra fram rettlaus internering av det ein meinar er ulovlege innvandrarar, fjerning av undervisningsdepartementet. Vitskap blir erstatta av kristenfundamentalistisk styring og sensur. Presidenten skal få utvida fullmakter som gjer at han kan kontrollere f.eks. Justisdepartementet. Einevelde er nært å tenkje seg. Historia gjentek seg.