Kategori: Data

Bilen loggar, ta kontroll

Arild BjørkKommenter innlegget

Kvifor skal bilen rapportere på kvar einaste køyretur? Sjølv om det er oppsummerte tall, vil dei vere basert på detaljar. Eg har kontroll på kva duppedingsane loggar om meg. Dagens bilar er datamaskiner med nettilgang som loggar, og med det ein ny duppedings du må ta kontroll over.

I Bluelink-appen til Hyundai rår eg til å slå av følgjande:

  • Gå inn på … Mer
  • Deretter Liste over tjenester.
  • Slå av
    • Informasjon om bilen
    • Forbedring av produkter og tjenester
  • Lagre slikt at endringane blir sendt til bilen

Retur til Firefox

Arild BjørkKommenter innlegget

I mange år har eg brukt Firefox som min standard nettlesar. I samband med overgang frå iOS til Android, tenkte eg at eg skulle gå tilbake til Chrome pga av den tette integreringa med Google sitt økosystem. På PC kunne eg i Chrome legge inn uBlock Origin for å sleppe mesteparten av annonser på nettsider. Ikkje noko er så irriterande som animert reklame som forstyrrar meg når eg les artiklar med vidare. Vel, annonser som brått spelar lyd er forbi irriterande.

I motsetning til Firefox for Android, kan eg ikkje legge inn uBlock Origin i Android-versjonen av Chrome. På ein liten telefonskjerm eller nettbrett får du annonser som til tider tek opp heile eller store deler av skjermen. Er annonsene animerte blir det veldig forstyrrande å lese informasjonen eg faktisk er interessert i. Etter to dagar konkluderer eg med at eg returnerer til Firefox og droppar Chrome.

Chrome for Android – masse reklame:

Firefox for Android med Ublock Origin:

Personlig hvelv og MacOS

Arild BjørkKommenter innlegget

OneDrive, som følgjer Microsoft 365 (tidlegare kalla Microsoft Office 365), inneheld eit ekstra sikra område som vert kalla «Personlig hvelv». Kvelvet er ikkje låst opp til vanleg, når du nyttar OneDrive. Du må autentisere deg kvar gong du skal låse det opp. Etter 20 minuttar låser det seg automatisk igjen, med mindre du låser det før. Med andre ord er dette eit område der du kan sikre filer med sensitiv informasjon. I Windows finn du mappa «Personlig hvelv» inne i mappa til OneDrive. Når kvelvet er låst opp, kan du nytte Windows utforskar til å navigere deg inn i «Personlig hvelv» åpne mapper og filer herifrå, direkte i f.eks. Microsoft 365 og anna programvare som køyrer på PCen.

I MacOS har du ikkje denne integrasjonen. Årsaka er at kvelvet (på PC) baserer seg på Microsoft Windows-teknologien BitLocker for å sikre innhaldet. BitLocker støttar ikkje MacOS og du får dermed ikkje tilgang til «Personlig hvelv» i mappestrukturen i Finder (utforskar på Mac). I praksis betyr det at du i MacOS berre kan nå det som ligg i «Personlig hvelv» gjennom nettlesaren. Du kan ikkje enkelt opne filer i Microsoft 365 eller anna programvare som køyrer lokalt på Macen din. I høve ein Windows-PC skapar dette ei vesentleg ulempe. Kan ikkje ei fil visast eller redigerast i Microsoft Online, må du laste ho ned for å sjå på eller redigere ho og laste ho opp att når du har redigert ferdig fila.

Om du ser på bilete under, vil du sjå at mappa «Personlig hvelv» ikkje eksisterer i Finder på Mac. I Finder ser du mappa Offentlig før neste Rå…. (alfabetisert). I nettlesaren ser du at «Personlig hvelv» ligg mellom desse to mappene.

Justere lydkildene på Carlinkit

Arild Bjørk2 kommentarar

Viser til forrige posting om Apple CarPlay og Android Auto i Byd Tang. No har eg testa løysinga ei stund og er godt nøgd. Appen Autokit startar automatisk når eg startar bilen og etter 15-30 sekund er mobilen kopla til trådlaust.

Det er ein ting eg har lagt merke til som eg vil justere. Lyden frå musikk og navigasjon ligg på same lydnivå. Eg treng ikkje ha desse på same nivå, stemma frå navigasjonen kan vere lågare. I dei ordinære innstillingane til Autokit er det ikkje høve å justere dette, men det fins ein «hemmeleg» meny der ein kan justere nivået på lyden for musikk, navigasjon og telefon i forhold til kvarandre.

  • Når Autokit er starta, tapp på tannhjulet
  • Rull ned til Advanced Settings og tapp der
  • Tapp 10 gonger på overskrifta Advanced Settings
  • Rull ned og slå på Audio Classify
  • Du får opp tre glideskalaer for volumstyring av «media, navigation og call volume» under Audio Classify

Om ikkje du fekk med deg punktlista mi, kan du kike på videoen under:

Apple CarPlay eller Android Auto på Byd Tang

Arild BjørkKommenter innlegget

I mai 2022 kjøpte eg Byd Tang. Køyremessig er utruleg nøgd, men app-/programvaremessig er det so som so. Bocn har vore til stor hjelp med å få på plass det eg meiner eg treng. På lange køyreturar har eg mellom anna kunne lytta til lydbøker via appen Fabel, for ikkje snakke om alle appar for å kunne navigere godt og ikkje minst finne ladarar.

Sidan eg lever i Apple-sfæren med iPhone, iPad og MacBook Pro 14, har Byd ikkje enno tilbydd Apple CarPlay på bilar frå før 2023. Som ein av «first movers» må vi fikse ting sjølv, enn so lenge. Mi løysing er som følgjer:

Installasjon

  • Installer Autokit.apk ved hjelp av BIT frå Bocn.*)
  • Start Autokit (på bilen)
  • Kople til Carlinkit CPC200-CCPA til midterste USB-port i armlenet. Den som er nærast passasjeren er berre for lading.
  • Kople til telefon via kabel eller trådlaust (Android Auto kun kabla)

*) Alternativt kan du bruke denne metoden med USB minnepinne. Klargjer minnepinnen, kopier over Autokit.apk. Plugg minnepinnen i midterste USB-port i armlenet. Moglege passord er avhengig av versjonen til programvara bilen har. Eg har sett det eldste passordet først. Fungerer ikkje det, prøv det neste:

  • 20211231
  • BYD6125F
  • GHY0613byd

Ferietid = Svindeltid

Arild BjørkKommenter innlegget

Dei siste vekene har det vore fleire falske meldingar om at eg skal ha pakkar i tollen som krev småbeløp for å handterast. Ei falsk melding kom i samband med at eg venta på dekk frå ein svensk leverandør. Stussa på den falske meldinga eit par sekund, men når det var ein anna transportør, lenka ikkje såg bra ut og norsken var so som so, vart den falske meldinga sletta. I kveld kom den siste, sjå bilete. Han er sletta.

Detta var lavmål, NSM

Arild BjørkKommenter innlegget

Tirsdag publiserte Justis- og beredskapsdepartementet ei pressemelding, basert på ei vurdering frå Nasjonal Sikkerhetsmyndighet (NSM). Ein fråråder appane TikTop og Telegram på tenesteeininga (telefonar, nettbrett, pc og Mac) i departementa. Det tok ei stund før eg la merke til den vedlagde vurderinga frå NSM.

TikTok har eg ikkje noko forhold til og valde difor å konsentrerte meg om Telegram. Eg var spent på kva NSM hadde funne ut om Telegram, som har base i Dubai. Telegram vart etablert av ein russar tilbake i 2013, men i 2014 forlot teamet Russland til fordel for Tyskland. På grunn av utfordringar med opphaldsløyve, flytta basen til Dubai. Eg har kopiert ut det som er bakgrunnen for kvifor Telegram blir frarådd:

Vi viser til Etterretningstjenestens trusselvurdering i Fokus 2023 som fremhever at Russland og Kina er de fremste trusselaktørene mot norske sikkerhetsinteresser. Vi har derfor i denne besvarelsen avgrenset oss til å vurdere applikasjonene TikTok og Telegram som har tilknytning til disse landene. Dette betyr ikke at andre applikasjoner ikke kan utgjøre en tilsvarende risiko.

…

Det tas forbehold om at Telegram ikke er analysert av NSM og vi har ingen solide kilder, analyser eller observasjoner som særskilt utpeker Telegram som meldingstjeneste i negativ retning ut ifra et teknisk perspektiv. Vurderingene er i hovedsak støttet på informasjon fra tredjeparts åpne kilder…

  • NSM tek forbehold: Ein har ingen solide kilder, analyser eller observasjoner.
  • Neste setning peikar på at NSM støttar seg på informasjon frå tredjeparts, åpne kjelder utan å liste opp sine kjelder. Som akademikar veit du at du alltid skal oppgi kjelder, utan kjelder har du ingenting. Dette overraskar meg. NSM er full av folk med master (>=5 år på høgsskule/universitet).

Mi vurdering:

Vurderinga av Telegram utført av NSM er ikkje verd tida det tok å skrive ho. Eg har brukt 3 timar i dag på å prøve å finne noko som kunne underbygge ståstaden til NSM, men har ikkje greidd å finne kjelder som gir meg grunn til å mistru Telegram.

Som med alle andre meldingstenester er det opp til deg kor mykje du vil gi appen løyve til og kva du vil kommunisere om. Spør deg sjølv alltid om appane treng tilgang til lokasjon, kontaktar eller alle bildene dine.

Windows med tafseskjerm og penn

Arild BjørkKommenter innlegget

I slutten av oktober, var det 10 år sidan det første Surface-produktet vart lansert. Eg har alltid vore nyfiken på korleis noko slikt fungerer med Windows, eit operativsystem som i utgangspunktet ikkje er laga for tafsing. Black Week kom og Elkjøp hadde eit godt tilbod på Microsoft Surface 8 Pro. Eg kjøpte julegåva på forskot med både tastatur og penn.

Tafseskjerm

Etter 30 år med mus og seinare styreplate, er eg tydeleg merka av det. Eg må gang på gang ta meg sjølv i at eg det er betre å bruke fingrane på skjermen enn styreplata. Over tid vil dette endre seg. Eg legg allereie merke til at det gradvis blir meir naturleg å tafse på skjermen.

Nettbrett

Surface 8 Pro er vesentleg tyngre og noko større enn Apple iPad. Å halde Surface på ei hand blir tungt, du må bruke begge hender eller støtta det på bringa, om du ligg på sofaen. Å bruke fingrane til å navigere rundt går greitt, men det kan bli langt å strekke tomlane inn mot midten av skjermen.

Rammene rundt skjermen er smale, spesielt når du held Surface i liggande format. Det er ikkje mange millimeterane å plassere fingrane på. Det er litt betre i ståande format, men det hender ofte at grepet mitt blir registeret og då slit eg med å få registrert trykk med navigasjons-fingeren. Om eg opnar opp litt støtta, slik at eg også kan gripe i den Surfacen, reduserer det sjansen for at eg festar grepet for mykje inn på skjermen.

Av og på-knappen og volum-knappen er på kvar si side av skjermen. Eg støttar ofte Surface med å legge vetlefinger på undersida, når eg held han i ståande format. Held eg Surfacen slik at Av/På-knappen er nede, skjer det det ofte at eg kjem borti knappen. Skjermen låser seg og eg må bruke FaceID til å låse opp. No passar eg på at volum-knappen er nede. Kjem eg borti den går lyden opp eller ned, men det er betre enn å låse seg ute og låse opp igjen.

Penn

Ein illustratør eller teiknar vil nok ha god bruk for pennen. Å bruke penn som erstatning for tastatur, fungerer ikkje for meg. Eg skriv skriveskrift, mine kråketær slit maskina med å forstå. Det går langt kjappare å bruke tastaturet til å skrive.

Eg ser heller ikkje for meg handskrive notat på PCen. Det blir meir nostalgi enn nytte. Eg kan strekke meg til å bruke penn om eg skal skrive matematiske reknestykker. Det har eg ikkje lært meg med bruk av tastaturet, dessverre.

Pennen kan også brukast som peike- og navigasjonsverktøy, noko meir presist enn pølsefinger.

Kompakt kraft

Maskina fungere greitt som tradisjonell berbar. Ho er lettare og meir kompakt, det blir som ei lita notatblokk i sekken. Kraft er det nok av, sjølv om det ikkje er siste generasjon til Intel. Med Intel QuickSync går det greitt å redigere og produsere video. Avtrykket av Surface med ein USB-C kabel for straum og bilete på ekstern skjerm er ikkje stort.

Ein HD kan’kje vara evig

Arild BjørkKommenter innlegget

Logga meg på OpenMediaVault-filserver for å sjekke statusen. Registrere at nok ein eldre disk har starta med å takke for seg. Denne gongen var det eit reserveområde som ikkje vart brukt til noko viktig. Eg treng ikkje finne fram backupen for å hente fra filer som det er problem med. Ekstra diskar har eg liggande.

Ein ting du MÅ hugse når du skal kaste ein disk. Sørg for at du overskriv han med tilfeldige data eller nullar. Som ei ekstra forsikring eller om disken er daud, la han få ein solid omgang med ein hammar. Sørg for å bulke overdelen godt, her er det som oftast eit tynt metalllokk over platene og skrive- og lesehovuda. Legg disken på eit hardt underlag og smell til så godt du kan. Bonuspoeng om det raslar i lause deler etter omgangen.