Friksdalseggi, med høgaste punkt på 1455 moh, skiljer Huksdalen frå Friksdalen og Vogga, inste del av Friksdalen. Turen forutset at du kjem deg inn i Huksdalen, fram til parkeringa under Nyastølen. Frå parkeringa følgjer du traktorvegen fram til Stavsete.

Eg har berre fått gjort eit par turar for å finne ein god måte å kome seg opp. I bilete til høgre ser du eit utsnitt frå Google Maps. Heilt til høgre har du Kjeringafjell, i midten Kaldekletten og til venstre, med den gule streken, ser du Svinadalseggi som endar ut i Friksdalseggi.

Etter eit par forsøk frå Svinadalen, mellom Kaldekletten og Svinadalseggi, har eg kome til at den beste måten å koma seg opp på Friksdalseggi er å gå opp i Fossadalen. Forutsetninga for å lykkast er låg vassføring i Stavseta og elva frå Fossadalen. Dette er ikkje ein tur du går i vårløysinga om du vil halde beina tørre.

Frå Stavsete går du 2/3 av distansen til Stavatjørni. Når du har passert punktet der elva frå Fossadalen kjem saman med Stavseta, går du ned til elva Stavseta. Med låg vassføring kan du gå på steinar over. Deretter går du i retning av elva frå Fossadalen og finn stadar å krysse ved å gå på steinar. Etter kryssinga følgjer ei jamn stigning oppover Fossadalen før du gir deg i kast med Svinadalseggi. I starten er det litt myr, men etter kvart går det over til gras og lyng. Innimellom vil du treffe på sauetrakk, men hald fokuset på Svinadalseggi.

Oppe på Svinadalseggi er det berre å følgje gras og lyng-områder til du nærmar deg sørlege delen av Friksdaleggi på 1344 moh. Ta ein tur til varden og kik heimover Friksdalen før du snur nasen nordover og går fram til det høgaste punktet på Friksdaleggi på 1455 moh. Siste del av turen går i eit steinlandskap. Vel framme kan du sitje deg ned å kike nordover på Skarholten samt Voggebreen. Vil du fram dit, er det berre å følgje nasen vidare.

Sidan det berre har vorte turar for å finne alterantive ruter, har eg til gode å fotografere eller spele inn video av turen. Det får vente til 2023. Inntil vidare får de nyte eit par smakebitar frå Friksdalseggi (1455 moh).

PS! Voggebreen er på kraftig retrett. Ta turen før han er borte

Følg grusvegen heilt til ende ved Stavsete i Huksdalen. Kryss den nye brua og skjer tvert over stølsområde for å kome inn på stien som tek deg til brua over Stavseta. På den andre sida følgjer du dyretrakk framover mot Svinadalen.

Dyretrakket byrjar å bli utydeleg på nokre svaberg etter nokre hundre meter. Ikkje kryss elva/bekken som renn ut frå Svinadalen, hald deg i det skråande terrenget, på sørsida, ned frå Kaldekletten, medan du arbeidar deg inn dalen. I starten blir det å krysse nokre mindre myrer. Ingen store utfordringar, som lett kan hoppe/sprinte/gå over eller rundt.

Framover dalen treng du ikkje ta dei høgste høgdene. Eg gjekk lett på dyretrakk som eg følgde inn dalen. Inne i botnen gjekk eg opp på ryggen, under starten på Friksdalseggi. Her følgde eg eit dyretrakk til eg kom opp på bandet mellom Huksdalen og Vogga/Friksdalen. Her snur eg sør over og følgjer eit dyretrakk over den første høgda og går mot toppen på Kaldekletten. Eg fann oppsteget i ei lita ur med mellomstore stein. Ei kort bratt stigning før eg jobbar meg opp dei siste høgdemeterane mot varden.

Sommaren 2022 har vore kald og det ligg framleis mykje snø oppe på Kaldekletten. Tidlegare i veka gjorde eg eit forsøk frå Eitrebotn, men avbraut. Eg var usikker på snøen der eg skulle opp. Snøen er slak på toppen, men bratnar til ut over fjellsida. Å miste fotfestet på veg ned på slik snø, rase avgarde mot ur, er ikkje det eg ser for meg vil ende vel. Eg valde difor ikkje å gå for langt ut på kanten av toppen når eg filma oppe på Kaldekletten.

Synes du turen inn Svinadalen og opp blir for lang, kan eit alternativ vere å gå opp skråninga/Bleiehaug i vest, like etter du har kryssa brua over Stavseta. Du får gjort unna så å sei all stigning og kan ta den siste kilometeren, mot varden, i slak stigning.

For returen snur du nasen nordover og jobbar deg ned mot det nordaustlege hjørne av Kaldekletten. Her kan du gå ned ura med mellomstore steinar. Det kan vere lurt å ta det med ro ned dette partiet.

Når du er nedkomen frå ura, er det berre å finne dyretrakket som tek deg over neste høgde og ned i enden av Svinadalen. Herifrå er det å følge dyretrakk, krysse elva/bekken slik at du held deg på sørleg side av Svinadalen, for å unngå dei store myrene i enden av dalen. Sikt deg heimover i retning Stavsete.

For å kome til Eitrebotn, må du inn i Huksdalen. Ta av vegen like før Grindselva og køyr grusvegen inn Huksdalen til du kjem til parkeringsplassen under Nyastølen. Du kryssar brua og følgjer vegen som stig kraftig oppover lia, forbi eit par bekkeinntak, til Nyastølen. Kraftigaste stigninga får du i starten.

Bak Nyastølen ruvar Kjeringafjell og til venstre (nordaustleg) retning stig Kaldekletten. Mellom desse ligg Eitrebotn. Like bak det nordlegaste sælet finn du stien/dyretrakket innover. Etter nokre hundre meter er det eit stiskilje på nokre svaberg. Her er det viktig å ta stien austover svaberga og halde fram inn botnen, mellom Kjeringafjell og Kaldekletten. Vel du feil sti og går nordover, vil den stien/dyretrakket ta deg i retning av Stavsete. Etter kvart som du nærmar deg Eitrebotn vil stien/dyretrakket bli mindre tydeleg.

Turen er delt i to deler:

1. Etter vegen inn Huksdalen
2. Eitrebotn

Følg grusvegen inn Huksdalen til parkeringsplassen under Nyastølen. Like før parkeringsplassen vil du sjå ein veg som stig opp over til venstre. Dette er grusvegen som tek deg opp mot vassinntaket til kraftverket. Omtrent 50 meter før inntaket, tek du av grusvegen og inn på sti. Det tek ikkje lenge før du passerer det første sælet og får glimt av eit anna før det tredje.

Alle sæla du har passert er av nyare dato. Går du vidare, i retning av Storebotnen, kjem du til dei gamle stølstuftene. Ifølgje det eg har blitt fortalt gjorde eit snøras ende på stølen. Elva Gildøla renn i nærleiken slik at du enkelt kan drikke eller fylle flaska før du går vidare.

Sommaren 2022, midtveges i juli, har vore kald, men snøsmeltinga pågår. Eg held fram inn i Storebotnen før eg kryssar alle småelvene og startar oppstigninga på ryggen, mellom Storebotnen og Vetlebotnen, opp mot austenden på Hest. I likheit med starten på grusvegen er det bratt og tungt. Ta pausar, sjå tilbake og rundt deg.

Du kjem opp i austenden av Hest. Her går du opp og vender vestover. Når snøen har smelta, er det små vardar som du kan følgje til du står ved den store varden. I videoen kom eg ut litt lågt når eg snudde vestover. Eg korrigerte og kom rett på dei resterande vardane.

Oppe på Hest er det berre å nyte utsikta 360 grader. Her ser du i vest Storholten og Vassvarden. I sør ser du mot Vik og fjella der, Vangsnes, Mælen, Feios, Borlaug. Innover fjorden ser du langt inn til fjella på Frønningen, Storhugen, Bjørgahaug, Mjellhaugane, Skriki. Og austover langs ryggen på Hest ser du Fagreggi, Smørkletten, enden av Eitrebotn, Kjeringafjellet, Kaldekletten og Voggebreen.

Kjeringafjell kan nåast frå både Henjadalen og Kleppa. Frå vest når du Kjeringafjell frå Huksdalen. Stølen Nyastølen ligg rett under vestlia til Kjeringafjell. Dette er den kortaste, og brattaste vegen opp. Vil du heller fordele stigninga over eit lenger stykke, vil det være naturleg å gå inn Eitrebotn. I høve å gå inn Henjadalen eller frå Kleppa, sparar du ein time og vel so det.

På Nyastølen går du gjennom tunet og følgjer stiar/dyretrakk inn Eitrebotn. Nordom deg vil du ha Kaldekletten på 1320 moh og sørom Kjeringafjell på 1314 moh. Stiane/dyretrakka blir svakare og spredd innover botnen. Du kan gå opp på bandet mellom Eitrebotnen og Friksdalen. Når du ser ned i Friksdalen, snur du deg i sør-vestleg retning og går opp Kjeringafjell. Hovudelen av stigninga på turen tek du får inst i Eitrebotnet og opp Kjeringafjell.

Eit tips til rundtur er å køyre vegen i Huksdalen til der linjene kjem saman og parkere. Følg grusvegen til fots fram til parkeringsplassen, gå opp på Nyastølen, inn Eitrebotn og opp på Kjeringafjell. Returen tek du i retning Discohola eller Fagreggi, ned til Dalsete og deretter ned til vegen i Huksdalen og tilbake til der du parkerte bilen.

Turen til Kjeringafjell er delt i to deler:

1. Etter vegen inn Huksdalen
2. Parkeringsplassen til Kjeringafjell

Med utgangspunkt i Stavsete vil du ved å svinge nordvestover, opp lia mot Stavafjellet, kome til det eg anser for å vere den mest spektakulere oppturen i Leikanger.

Frå Stavsete følgjer du eit rekkje/sti opp over mot Stavafjellet frå det vestlegast sælet. Omtrent halvveges opp i lia forsvinn det, men du held berre fram oppover. Den første knubben du går opp på ligg på 1168 moh og deretter er det å jobbe seg fram, i nordleg retning, til Stavafjellet på ca 1400 moh.

Her startar den store utfordringa. Mellom Stavafjellet og nordtoppen på Stav går det ei egg. Denne eggja var grensa mellom Leikanger og Balestrand kommune. Etter kvart som du nærmar deg Stav blir ho smalare. På det smalaste er egga 3 meter breid og loddrett på kvar side. På nordsida vil du  falle inn i gamle Balestrand kommune. På sørsida ned i steinur i gamle Leikanger kommune. Her gjeld det å ha stålnerver og la tankane svive rundt noko heilt anna.

Eg gjorde nokre forsøk, men kom berre eit stykke inn på det smale partiet før det låste seg mentalt. Ein del av meg bad meg om å halde fram, men delen som styrte beina protesterte vilt og eg vart ståande frosen i ein posisjon. Det enda med at eg fann det best å setje meg ned og heller krabbe eit stykke tilbake. Det var heller ikkje hjelp at eg på veg tilbake til sikrare posisjon, trakka på ei stor helle som balanserte og vippa litt. Restane av mot fordufta som dogg i sommarsol.

20.08.2020 valde eg på nytt å utfordre mine demonar. Ja, det er 6 år sidan forrige forsøk, men eg har valt å halde meg vekke frå anleggsområdet under kraftutbygginga. No når utbygginga snart er ferdig, var det på tide å med eit nytt forsøk, med støtte av gode kollegaer i Digitaliseringsdirektoratet.

Før kryssinga valde vi taktikk. Eg gav meg sjølv «skylappar» mot nord og konsentrerte meg om personen som gjekk framfor. Etter ei vellukka traversering av eggja eller «Stavabrui», kom eg opp på nordspissen av Stav. Toppen er flat og vid. Skal du få utsikt må du gå til ytterkantane i alle retningar. A gå rundt den vesle varden er ikkje nok. Etter brui var toppen eit lite antiklimaks.

Tilbake til dei med aversjonar mot høgder, fins det alternativ. Ein kan halde seg nedom Stavabrui og gå mot sørspissen av Stav og kome seg opp på nordspissen frå sør-/vestsida. Som du ser av bilete slepp du å gå på ei skarp egg:

Turen til nordtoppen av Stav via Stavafjellet er delt i tre deler:

1. Etter vegen inn Huksdalen
2. Stavsete
3. Stavsete til eggja mellom Stavafjellet og Stav

Skarholten er eit av dei høgaste punkta i Leikanger kommune på 1543 høgdemeter. Fjelltoppen ligg i nordaustleg del av kommunen, nord for vassreservane våre.

Den enklaste måten å gå til Skarholten er via Huks-/Grindsdalen der du går fram til Stavatjørni før du går opp ryggen til Skarholten. Stavatjørni ligg på ca 1000 høgdemeter og du går borti i lia til aust for vatnet og følgjer eit tydeleg rekkje/sti oppover eit stykke. 500 meter opp i lia blir det meir utydeleg, men det er enkelt å følgje ryggen oppover. Cluet er å følgje gras og mose oppover til du kjem til «steinørkenen». På den første delen av stigning er det lurt å halde seg i nordleg del av ryggen. Går du for tett på Fossadalen, i sør for Skarholten, vil du risikere å gå litt opp og ned. Det er betre å halde ei jamn stigning oppover enn å tape høgdemeter.

Når du er i starten på «steinørkenen», vil du legge merke til områder med snøkvit kvartstein. Mot slutten kan du ta ein titt ned i Fossadalen og går du over på nordleg side av ryggen kan du sjå ned i Ryssebotn og bort på Ryssebotnrana. I austleg ende av Ryssebotnrana, som ligg nord for Skarholten, kan du skimte varden på 1604 høgdemeter. Det er «tre-punkten» der grensa mellom Balestrand, Sogndal og Leikanger kommune møtes. Omtrent rett aust for Skarholten, bak vestlege delen av Myrdalsbreen, kan du skimte varden på 1570 høgdemeter der grensa mellom Sogndal og Leikanger kommune møtes. Om du kunne ha gått ned breen på baksida av varden, ville du kome ned i Gunvordalen i Sogndal kommune. Vender du deg gradvis mot sør har du utsyn over Myrdals- og Voggesbreen i søraust. Nedanfor Voggebreen kan du skimte Friksdal. Vest for Friksdal ser du heim Friksdalseggi mot Kaldekletten og Kjeringafjell.

Du må rekne med 3 til 4 timar på turen opp til Skarholten. Eg parkerte i nærleiken av Myklebru og brukte noko under 3 timar. Hadde eg parkert heilt heime ved den gamle skytebana, reknar eg med at det ville teke 4 timar og 30 minutt. Når eg no kjenner ruta, kan eg nok korte ned på gangtida noko. Første gongen blir det ofte pausar for å vurdere alterative trasear.

Etter bileta mine skal det ikkje vere store utfordringa å gå nord om breen og bort til Synnevaskjer, ned Trastadalen og heim Henjadalen. Vel du ein slik tur må du setje av ein heil dag og ta med godt med niste og godsaker. Drikke kan du fylle mange stadar på turen.

Turen til Skarholten er delt i fire deler:

1. Etter vegen inn Huksdalen
2. Stavsete
3. Stavsete til Stavatjørni
4. Stavatjørni til Skarholten

Stavatjørni ligg nesten til endes i Grindsdalen på ca 1000 meter over havet. Du har berre eit lite stykke att å gå nordover før du er på veg ned i Strupen og Rommedal.

Turen fram dalen frå Stavsete går etter privat grusveg. Du kan velje om du kryssar det gamle brua eller følgjer vegen litt lengre til den nye.

For å kome inn på stien går du opp til den vestlegaste hytta, gråblå på bileta og tek 90 grader mot høgre, passerer nokre gamle steinmurar og så er du meir eller mindre på stien. Den første bakken er kort før det flatar ut frametter dalen.

På austsida av elva, framover dalen frå Stavsete vil du sjå Kaldekletten, nord for Kjeringafjell. Nord om Kaldekletten ha du Svinadalen, Svinadalseggi, Fossadalen og til slutt Skarholten. I vest kan du sjå nordspissen av Stav, Stavafjellet, Sevrisbotn og Husbyggjefjellet. I nord/nordvestleg retning ser du Romhesten. På toppen av desse fjella går grensa mellom Leikanger og Balestrand.

Dalen er ein stor U-dal og sidene innbyr til turar. Her er det mange toppar som er lett tilgjengelege. Dyrelivet på sommaren er spredte sauer og det er lett å gå på ryper opp etter sidene. Desse luringane kan setje eit støkk i deg sidan dei først lettar når du nesten kan trakke på dei.

Turen fram til Stavatjørni passar ypperleg som ein litt lengre tur for nybyrjarar og familiar. Betal 50 i bompengar og køyr eit stykke fram Huksdalen. Det er ein klar fordel om du har bil med noko bakkeklering. Vassflasker kan fyllast der elva kjem ned frå Gildalen, Stavsete eller i elva frametter dalen. På Stavsete passar det med ein liten rast før ein går dei ca 2,5 siste kilometerane som berre stig 200 høgdemeter fram til Stavatjørni. Ved vatnet tek du ein lengre rast. Her er det ingen mobildekning og roen senkar seg fort.

Turen til Stavatjørni er delt i tre deler:

1. Etter vegen inn Huksdalen
2. Stavsete
3. Stavsete til Stavatjørni

Gildal er ein sidedal i vestleg retning til Huksdalen. Køyr grusvegen i Huksdalen fram til parkeringsplassen, under Nyastølen. Nett før du kjem til parkeringsplassen, startar ein grusveg som fører deg opp til vassinntaket til kraftverket frå Gildøla. 50 meter før vassinntaket går du ut på den gamle stien som du følgjer fram til første sælet. Distansen dit er ikkje meir enn til Nyastølen på austida av Huksdalen. Mesteparten av stigninga opp til Gildal er unnagjort på dette partiet.

Følg stien vidare og du vil etter litt kome til eit nytt sæl. Snur du deg i austleg retning vil du sjå eit sæl til. Alle sæla du har passert er av nyare dato. Går du vidare på stien, i retning av Storebotnen, kjem du til dei gamle stølstuftene. Ifølgje det eg har blitt fortalt gjorde eit snøras ende på stølen. Elva Gildøla renn i nærleiken slik at du enkelt kan drikke eller fylle flaska før du går vidare.

Kiker du opp i vestleg retning vil du registrere Hest. For å kome dit må du krysse elva. Kor du kryssar er avhengig av vassføringa, om du ikkje vil bli blaut på beina. Uansett er turen via Gildalen eit reelt alternativ til den lange marsjen frå Engjasete til Hest. Snur du ryggen til Hest og ser austover, ut dalen vil du sjå Rjupeskar i sør til Kjeringafjell i nord.

Turen til Gildal går fint i gode joggesko, gjerne med Goretex. Område ved dei gamle stølstuftne er myrete.

Turen til Gildal delt i to deler:

1. Etter vegen inn Huksdalen
2. Gildal (bilete frå stien)