Det som skulle vorte ein støl, Bergsete, ligg like under Mjellhaugane, over Havrevatna. Dei byrja å bygge opp sæl av stein for fleire mannsaldrar sidan, men gav opp sidan det var for lite ved i nærleiken. I dag trur eg det skulle vore fullt mogleg å hatt støl der. Tregrensa har drege seg oppover og det er ikkje langt til veden. Drikkevatn var ei anna utfordring på Bergsete.
Turen opp Njøsadalen via Havrane og Moldbakken er ei stri tørn for dei som ikkje glad i høgder når du skal forsere eit parti over Havrevatnet. Eg har difor valt å gå opp ei rute frå Njøs.
Du kan velje traktorvegen eller gå via Bjørgahaug mot Hangsete. Begge alternativa har flott utsikt. Traktorvegen er best dersom du ikkje likar deg på kanten av fjellknausar. Når du er komen til enden av traktorvegen, frå ei av rutene, skal du ta deg opp til Våkeldahaug. Du skal passere bak ein kjempestor stein i bakkant av Våkeldahaug og like etter kjem du til eit sti-skilje. På dette punktet er du cirka halvveges til Bergsete tidsmessig.
Snu ryggen din til Kyrafossen for å runde foten av ein liten rygg, som kjem ned nokre få meter borti stien. Kryss søkket og ta til på motbakken nord-austleg retning. I praksis betyr det at du, grovt sett, må ha Borlaug på sørsida av Sognefjorden i ryggen på turen til Bergsete. I forhold til stigninga du har vore gjennom opp til Våkeldahaug, er dette greie stigningar avbrotne av flate myrer. Turen er ikkje merka, men bileta gir deg eit godt inntrykk av terrenget du vil møte. Du skal berre hugse å ikkje gå for mykje vestleg/venstre, for å unngå å gå ned i søkket som bekken/elva som renn ut over Kyrafossen renn i. Hald deg langs/på høgdene på austsida.
Som du ser av bileta er det rimeleg ope mellom lauvtrea. Her er det ingen granfelt du må rundt eller gjennom. Du treng ikkje gå opp på kvar ein haug du går i retning mot. Følg skråningar som gradvis tek deg opp, i rett retning, men gjerne forbi toppen på ein haug slik at du unngår å gå på toppen for så å gå ned frå han på baksida. Eg trur du vil sjå nokre døme i mine bilete.
Ca halvveges frå Våkelda dukkar Skriki og toppane av Mjellhaugane opp. Det er berre å sikte seg inn på Mjellhaugane. Bergsete ligg nede ved foten, i nord, på vestsida. Etter ca 2/3 av turen frå Våkeldahaug vil du kunne skimte steinmurane på Bergsete. Eg vel å gå litt opp, langs Mjellhaugen for å sleppe å gå over myrene. Der kjem du inn på ein sti/dyretrakk som tek deg mot Bergsete.
Turen til Bergsete er delt i tre eller fire deler:
- Traktorvegen mot Hangsete
Alternativt:
Stien frå Njøs til Bjørgahaug
Frå Bjørgahaug til Hangsete (til der traktorvegen endar) - Traktorvegen til Våkeldahaug
- Våkeldahaug til Bergsete
Arild Bjørk 